Modern en middeleeuws: ontdek het in Edinburgh

Edinburgh begon als een fort op de makkelijke verdedigbare Castle Rock. De eerste oerschotten leefden vanaf ongeveer 6000 v. Chr. aan de voet van deze rots. In de bronstijd rond 1000 v. Chr. zijn nederzettingen op deze rots opgericht. Nadat de Romeinen in de 1e eeuw n. Chr. naar Schotland oprukten, kwamen zij in contact met de Keltische stam der Votadini (later Goddodin), van wie de vesting (dun eidyn) op de burchtrots stond.

In de 7e eeuw werd het fort veroverd door de Engelsen (Northumbriërs) inclusief heel Zuid-Schotland. De Engelsen noemden het fort Eiden's burgh, burgh is oud-Engels voor fort. In de 10e eeuw werd het fort terugveroverd door de Schotten. In 1070 bouwden de koning Malcolm III van Schotland Canmore en zijn katholieke Engelse echtgenote Margaret de eerste burcht op de rots. Tussen 1084 en 1153 stichtte hun gelovige zoon, David I van Schotland, Holyrood Abbey en de stad (burgh) Edinburgh rond de burcht. In 1290 probeert Engeland na de dood van Margaret (koningshuis MacMalcolm) Schotland te heroveren. Edinburgh wordt platgebrand, maar wordt toch benoemd tot hoofdstad van Schotland nadat Robert the Bruce Edinburgh in 1329 tot koningsstad (Royal Burgh) bekroond.

Gedurende de periode van 1488 tot 1513 ontstaat onder de regering van renaissancevorst Jacobus IV van Schotland de Grote Zaal van Edinburgh Castle en wordt begonnen met de bouw van Palace of Holyroodhouse. Met Leith als haven wordt Edinburgh al snel een belangrijk handelscentrum. De calvinist John Knox en de Schotse edelen introduceerden tegen de wil van koningin Maria I van Schotland, het protestantisme in Schotland. Wanneer in 1573 een burgeroorlog ontstaat staat Edinburgh aan de kant van Maria, totdat het in 1573 wordt heroverd.

In 1603 erft de zoon van Maria, Jacobus VI van Schotland ook de Engelse troon en verhuist de hofhouding naar Londen. De presbyteriaanse Schotse oppositie verzet zich in 1638 tegen de hegemoniale nastrevingen van de Schotse Stuarts en ontwerpt het National Convenant. Het document wordt op het Greyfriars-kerkhof ondertekend door de burgers van Edinburgh. In het kader van de vereniging met Engeland (Act of Union) in 1707 wordt het Schotse parlement opgeheven. Edinburgh en Glasgow hebben baat bij hun pro-Engelse houding en maken een economische bloei door.

Tijdens het Gouden Tijdperk (Age of Improvement) in de 18e eeuw wordt de Gregoriaanse New Town gebouwd. Hoofdrolspelers van de Schotse verlichting zijn Adam Smith, David Hume en Allan Ramsay. Rond 1880 groeit het aantal inwoners van het Victoriaanse Edinburgh boven de 300.000 uit. De sociale kloof tussen de rijke New Town en de vuile stegen van Old Town is enorm. Station Edinburgh Waverley en Forth Bridge staan voor de technische vooruitgang maar op economisch gebied wordt Edinburgh door Glasgow met zijn zware industrie afgetroefd. In 1934 wordt de Scottish National Party (SNP) opgericht. In de volgende decennia wordt hun roep op verregaande decentralisatie (devolution) steeds harder. In 1996 geeft Engeland de Stone of Destiny (Steen van het Lot) terug, waarop de Schotse koningen gekroond werden. Deze steen en de kroonjuwelen zijn trouwens te zien in Edinburgh Castle.

In 1997 spreken de Schotten zich in een referendum uit over meer autonomie en in 1999 opent koningin Elizabeth II het Schotse parlement, het eerste sinds 1707. Een rampzalige vuurzee vernietigt in 2002 Cowgate en delen van de oude stadskern. In 2004 maken Schotse volksvertegenwoordigers voor het eerst gebruik van het nieuw parlementsgebouw tegenover Holyrood Palace. Hoe het in de toekomst zal lopen is natuurlijk nog onduidelijk. Vast staat wel dat de Schotten meer autonomie willen ten opzichte van Engeland.