Hollandse trots in Aken: expositie Balthasar van der Ast
Van de meest prachtige bloemen en fruitsoorten tot aan insecten en schelpen: in het Suermondt-Ludwig Museum in Aken zijn vanaf nu de werken van de Hollandse grootmeester Balthasar van der Ast (1593-1657) te bewonderen. Een populair schilder in zijn eigen tijd (Gouden Eeuw), maar die bij het grote publiek tamelijk onbekend is gebleven.
Van der Ast in een notendop
Van der Ast was een grootheid op het gebied van stillevens. De in Middelburg geboren schilder werd al vroegtijdig wees, nadat op zestien-jarige leeftijd zijn vader overleed. Van der Ast trok in bij zijn zuster en haar zwager en Vlaams kunstschilder, Ambrosius Bosschaert (1573-1621). Het was Bosschaert die Van der Ast de kneepjes van bloem- en fruitstillevens bijbracht. Op latere leeftijd ontwikkelde de schilder zijn eigen kleurgebruik en composities en werden zijn werken ook geleidelijker groter en complexer.
Van der Ast creeërde zijn eerste werken in Utrecht, waar hij ook werd opgenomen in het Sint-Lucasgilde. Na het overlijden van Bosschaert raakte Van der Ast goed bevriend met de Utrechtse kunstschilder Roelant Savery, met wie hij samen een grote voorliefde deelde voor dieren en insecten en die zijn terug te vinden in zijn werken. In 1632 verhuisde de schilder naar Delft, waar hij, samen met zijn vrouw Margrieta Jans van Buijeren, de rest van zijn leven doorbracht. Gedurende zijn leven ontving Van der Ast steeds belangrijkere opdrachten, onder meer van het Stadhouderlijk Hof in Den Haag en andere vooraanstaande verzamelaars. Leerlingen van de grootmeester waren onder meer Jan Davidsz de Heem, Willem Kalf en Willem van Aelst die zich allen ook specialiseerden in stillevens.
Mooier dan de werkelijkheid
Om het leven en de werken van Van der Ast te eren, is er in Aken een tijdelijke tentoonstelling aan de schilder gewijd. Onder de noemer 'Mooier dan de werkelijkheid' kun je in het
Suermondt-Ludwig Museum ruim 36 schilderijen en twaalf werken op papier van de kunstenaar bewonderen. Dit wordt ook nog aangevuld met vier stillevens van zijn voorgangers Ambrosius Bosschaert en Roelant Savery. Naast de vergelijkenissen zul je vooral ook de verschillen tussen de kunstenaars ontdekken. De verschillen in gebruik van licht en de speelsheid die Van der Ast erin verwerkte.
Speciale aandacht bij deze tentoonstelling is er ook voor
Tulp Zomerschoon, een zeldzame tulpensoort geschilderd door Van der Ast. Verder ook enkele schelpstillevens, die de Nederlander als eerste in de kunstgeschiedenis creeërde en het pronkstuk van een fruitboeket, met schelpen en slakken, waarmee de tentoonstelling op gepaste wijze wordt afgesloten.
Tijdelijk
De tentoonstelling in Aken zal in totaal drie maanden lopen (tot 5 juni), waarna de collectie verhuisd naar Schloss Friedenstein in Gotha. Leuke bijkomstigheid is dat de werken van de expositie afkomstig zijn uit meerdere toonaangevende musea, waaronder het
Rijksmuseum, de Berlijnse Gemäldegalerie, het
Centraal Museum in Utrecht en het
Museo Thyssen-Bornesmisza in Madrid. Bovendien stonden zestien particuliere verzamelaars werken in bruikleen af.
De tentoonstelling 'Mooier dan de werkelijkheid' is perfect te combineren met een stedentrip naar Aken. Ga jij deze bezichtigen of heb je deze al gezien? Laat het weten met een reactie en deel je ervaringen.
Tekst: Patrick Stevens
Beeld v.b.n.b: www.medien.aachen.de, Musée de la Chartreuse, Foto: Hugo Maertens & www.medien.aachen.de
